Ác mộng là giấc mơ hãi hùng dẫn đến cảm giác tiêu cực khiến người ta thức dậy trong lo lắng, sợ hãi. Thường xuyên gặp ác mộng có thể là cảnh báo sớm về những bất thường về thể chất.
Ác mộng là một hiện tượng phổ biến trong quá trình ngủ. Khoảng 85% người trưởng thành gặp ít nhất một cơn ác mộng trong vòng một năm qua. Theo khảo sát được đăng tải trên tạp chí PubMed, khoảng 4-10% người cho biết họ gặp ác mộng một hoặc nhiều hơn một lần mỗi tuần.
Các chuyên gia chưa có câu trả lời chung về lý do con người gặp ác mộng. Họ cho rằng hiện tượng này xảy ra khi cơ thể cố gắng tập hợp lại ký ức, điều chỉnh tâm trạng và xử lý các trải nghiệm khi con người thức giấc. Một số nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết ác mộng là biểu hiện của một quá trình bình thường, trong khi số khác nhận định đây là hiện tượng bất thường.
Dù chưa đi đến kết luận cuối cùng, nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nếu thường xuyên gặp ác mộng trong một khoảng thời gian, đó có thể là cảnh báo sớm của một số bệnh.
Bệnh tim mạch
Đại học Duke ở Hoa Kỳ đã tiến hành một nghiên cứu trên 3.468 cựu chiến binh và phát hiện ra rằng gặp ác mộng ≥ 2 lần trong vòng một tuần có thể làm tăng đáng kể nguy cơ huyết áp cao, nhồi máu cơ tim hoặc các bệnh tim khác.
Sau khi xem xét các yếu tố như tuổi tác, chủng tộc và giới tính, ác mộng thường xuyên làm tăng nguy cơ huyết áp cao lên 51%, nguy cơ mắc bệnh tim nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng 132% .
Sau khi tính thêm các yếu tố như hút thuốc, trầm cảm và rối loạn căng thẳng sau chấn thương, ác mộng thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ huyết áp cao lên 43% và nguy cơ mắc bệnh tim lên 43%.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Hà Lan cho thấy có mối liên hệ giữa ác mộng và bệnh tim, vì bệnh nhân mắc bệnh tim có nhiều khả năng gặp vấn đề về hô hấp, điều này có thể dẫn đến giảm lượng oxy cung cấp cho não và gây ra ác mộng.
Hạ đường huyết
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hơn 40% ác mộng có liên quan đến tình trạng hạ đường huyết. Khi hàm lượng đường trong máu quá thấp, các tế bào vỏ thần kinh của não sẽ hấp thụ quá nhiều cảm xúc tiêu cực, dẫn đến ác mộng.
Đối với bệnh nhân tiểu đường từ 0 đến 3 giờ đêm là thời điểm dễ xảy ra tình trạng hạ đường huyết nhất và không dễ phát hiện.
Vì hạ đường huyết vào ban đêm thường xảy ra khi đang ngủ nên nhìn chung không đổ mồ hôi hay đói như ban ngày mà biểu hiện nhiều hơn như mơ hay ác mộng, la hét ầm ĩ,…
Bệnh Parkinson
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị rối loạn giấc ngủ thường la hét, khóc, đá,… do gặp ác mộng trong giai đoạn mắt chuyển động nhanh và những nhóm này có nguy cơ mắc bệnh Parkinson và các bệnh thoái hóa thần kinh khác tăng lên rất nhiều.
Chứng ngưng thở lúc ngủ
Biểu hiện lâm sàng là ngáy khi ngủ về đêm, kèm theo ngưng thở và buồn ngủ ban ngày. Nếu thường xuyên bị ngưng thở khi ngủ, bạn sẽ có cảm giác tức ngực, điều này sẽ gây ra ác mộng.
Nghiên cứu cho thấy 91% bệnh nhân ngưng thở khi ngủ đã hết ác mộng sau khi điều trị bằng liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục (CPAP).
Ngoài ra, những cơn ác mộng thường xuyên có liên quan đến căng thẳng và lo lắng dai dẳng. Những người như vậy nên đối mặt với các vấn đề tâm lý của mình, nếu người thân và bạn bè không thể hỗ trợ, họ có thể tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp từ một nhà trị liệu tâm lý.
Thường xuyên gặp ác mộng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ
Một nghiên cứu của Đại học Birmingham ở Anh được công bố trên tạp chí Y học lâm sàng The Lancet vào năm 2022, cho thấy những cơn ác mộng dai dẳng có thể là dấu hiệu sớm của chứng mất trí nhớ.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ ba nghiên cứu lớn về sức khỏe và lão hóa ở Hoa Kỳ, bao gồm hơn 600 người lớn từ 35 đến 64 tuổi và 2.600 người từ 79 tuổi trở lên không mắc chứng mất trí nhớ.
Không ai trong số những người tham gia bị chứng mất trí nhớ khi nghiên cứu bắt đầu. Trong thời gian theo dõi trung bình 5 năm ở nhóm người cao tuổi và 9 năm ở nhóm trung niên, nghiên cứu nhận thấy:
Những người tham gia trong nhóm trung niên gặp ác mộng hàng tuần có nguy cơ bị suy giảm nhận thức cao gấp 4 lần;
Những người tham gia trong nhóm lớn tuổi gặp ác mộng hàng tuần có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp đôi;
Đàn ông trung niên trở lên thường xuyên gặp ác mộng có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn phụ nữ;
Những người đàn ông lớn tuổi gặp ác mộng hàng tuần có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 5 lần so với những người đàn ông khác và phụ nữ có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 1,4 lần.
Theo các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Sức khỏe Não Con người tại Đại học Birmingham, một số người ở giai đoạn đầu của chứng mất trí nhớ bị thoái hóa thần kinh nhẹ ở các bộ phận của não điều chỉnh cảm xúc tiêu cực.
Trong vài năm đầu tiên khi được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ, nó có thể biểu hiện dưới dạng ác mộng và trầm cảm.
PN (SHTT)
